Henry Ford Ford Motor Company kurucusu
Otomobillerin yüksek yetenekli ustalar tarafından sabit bir platform üzerinde tüm parçaların yerlerine alıştırılarak düşük adetlerde üretildiği ‘ustalık çağı’ndan, hareketli montaj bandı üzerinde standart parçalarla ve iş bölümlenmesi mantığıyla yüksek miktarlarda üretildiği ‘kitle üretim çağı’na geçişi sağladı. Ford’un ortaya koyduğu kitle üretim sisteminin ilk ürünü olan Model T, 1908’den 1927’ye kadar 15 milyon adet üretilmişti. Çalışma hayatı üzerine sözleri şunlardır;

• ‘İster yapamayacağınızı, ister yapabileceğinizi düşünün. İkisinde de haklısınız.’
• ‘Biraraya gelmek, bir başlangıçtır. Bir arada bulunmak, bir gelişmedir. Beraber çalışabilmek ise başarıdır.’
• ‘Düşünmek zor iştir, muhtemelen bu nedenle çok az kişi düşünür.’
• ‘Hiç bir şey zor değildir, yalnız onu ufak parçalara bölmesini bilelim.’
• ‘Maaşları ödeyen işveren değildir. İşveren sadece aracıdır. Maaşları ödeyen müşteridir.’
• ‘Zorluklar, zamanında yapmadığımız kolay şeylerin birikmesiyle oluşur.’

Sakichi ToyodaToyoda Otomatik İplik Makinaları Kurucusu, Mucit, Sanayici
Elde üretilen ipliklerin icat ettiği bir makine ile üretilmesini sağlayarak firmasını kurdu. Amacı ağırlıklı olarak kadınların yaptığı iplik üretim işini kolaylaştırmaktı. Toyoda ürettiği iplik makinalarında ip koptuğunda durabilen bir sistem icat etti ve bugün Toyota’nın tüm makinelerinde kullandığı problem çıktığında makinanın durması prensibi anlamına gelen Jidoka’nın temelini attı. Aynı zamanda TPS’in en güçlü problem çözme tekniği olan 5 Neden’i buldu. Yaratıcılık üzerine sözleri şunlardır;

• ‘Herkes hayatında en az bir kez büyük işlerin üstesinden gelmek için uğraşmalıdır’
• ‘Bir deneyelim ve görelim’
• ‘Hata yapmaktan korkmayın’
• ‘Bir şeyi yapamayacağınızı söylemeden önce deneyin’
• ‘Başarıdan daha çok başarısızlık gördüm’

Charles R. Allen Standart İş Kavramının Kurucusu
‘Eğitim, İnsan ve İş (The Instructor, the Man, and the Job)’ ile ‘Formen ve Görevleri (The Foreman and His Job)’ adlı kitaplarıyla 2. Dünya savaşı sırasında savaşa giden tecrübeli işçilerin yerine geçen tecrübesiz işçileri eğitmek için tasarlanan ‘Endüstride Eğitim (TWI-Training Within Industry)’ programının ve ‘İş Talimatları’ sisteminin temelini atmıştır. Her birisi iki saatlik üç teorik eğitim ve iki pratik eğitim seanslarından oluşan sistemde eğitimler dört adımda; birinci adım eğiticinin hazırlanması, ikinci adım iş adımlarının, kritik adımların ve neden kritik olduğunun anlatılması, üçüncü adım pratik yapılması ve düzeltme, dördüncü adım izleme ve gelişim; verilmektedir. Öğrenmeyle ilgili sözleri;

• ‘Öğrenci öğrenmediyse, öğretmen öğretmemiştir’
• ‘İyi eğitim insanlara kendi kendilerine öğrenmede yardımcı olur. Kötü eğitim insanların öğrenmesinin önündeki engeldir’

Kiichiro Toyoda Toyota Motor Corporation Kurucusu
Babası Sakichi Toyoda’nın kurduğu örme makineleri üretimi işinden otomobil üretimi işine geçişi sağladı. İhtiyaç olduğu zamanda, ihtiyaç olduğu kadar üretimin temeli olan ‘Tam Zamanında Üretim (Just In Time-JIT)’ kavramını geliştirdi. 1950’lerde çalışanların işten çıkartılmasının sorumlusu olarak istifa ederek bugün Toyota’nın en güçlü olduğu konular olan liderlik ve insana saygı prensiplerinin gelişmesini sağladı. Babasının icat ettiği iplik makinalarındaki otomatik durma sisteminin kopyalanması karşısında şunları söyledi;

• ‘Onlar biz orjinalini üretirken yaşadığımız tecrübeleri ve zorlukları yaşamadılar. Bu yüzden takliti sorun etmemeliyiz. Biz her zamanki gibi sürekli iyileştirmeler yaparak yolumuza devam etmeliyiz’

Frank G. Woollard Morris Motors Mühendisi
İngiliz otomobil üretim şirketi Morris Motors’ta mühendisken 1925 yılında yazdığı ‘Kitle ve Akış Üretimin İlkeleri’ ve ‘Sürekli Üretimde İngiliz Metotları Üzerine Notlar’adlı kitabıyla ilk defa akış tipi üretimin kitle üretime üstünlüklerini anlatmıştır. Montaj hattındaki akışın sürekliliğinin sağlanması için alt modül montajlarında ve tekil parça üretiminde de akışın sağlanması gerektiğini, bu da yönetimin ve çalışanların tüm süreçleri başından sonuna birbirine bağlayarak gerçekleştirebileceklerini ortaya koymuştur. Küçük lotlarda üretim yapmanın sermayesi düşük firmalar için avantajlı olduğu söylemiyle Japon meslektaşı Taiichi Ohno ile paralel düşünceler üretmiştir. Akışla ilgili sözleri şöyledir;

• ‘İdeal sürekli akış tasarım ve hammadde aşamalarında başlayıp satış aşamasınında ötesine geçmelidir’

Eiji ToyodaToyota Motor Company 5. Başkanı
Toyota’da çalışmaya başladığında Toyota 13 yılda 2500 otomobil, Ford ise günde 8000 otomobil üretmekteydi. Ford’un yüksek adetli üretim metotlarını Toyota’da hayata geçirmek için Taiichi Ohno ile birlikte çalıştılar. Eiji Toyoda, Taiichi Ohno’nun ‘Toyota Tarzı’nı yaratmasındaki en büyük destekçisidir. Ohno kitaplarında metotların geliştirilmesinde ve uygulanmasında Başkan Eiji Toyoda’nın sınırsız desteğinden bahseder. Yöneticilerine söylediği söz şöyledir;

• ‘Sizlerden kendi aklınızı kullanmanızı istiyorum. Ve sizlerin çalışanlarınızı da kendi kendilerine düşünebilmeleri için bizzat eğitmenizi istiyorum.’
• ‘Doğru olduğuna inandığınızı yapın, iyi olduğuna inandığınızı yapın, bunu açıkça inandığınız biçimde, olduğunuz gibi yapın’
• ‘Vazifelerini tamamen yerine getiren herkes büyük bir güçtür, bunların bir araya getirilmesi büyük bir güç çemberini oluşturur’

Taiichi OhnoToyota Üretim Sistemi Kurucusu
Toyota Üretim Sistemi’nin (TPS) gelişimini sağlayan ve uygulamalarını hayata geçiren kişidir. Liderliği, 5 Neden ile Kök Sebep Anlizi ve sonsuz kaizen felsefesini örneklerle ve göstererek öğretmiştir. TPS’in kurucusu olarak önemli sözleri şöyledir;
‘Bizim tek yaptığımız müşterinin bize sipariş verdiği andan parayı aldığımız ana kadar geçen zamana bakmaktır. Bu zamanı değer katmayan işleri azaltarak kısaltırız.’

• ‘Maliyetler hesaplanmak için değildir. Düşürülmek içindir.’
• ‘Standardın olmadığı yerde gelişme olmaz’
• ‘Neden işi kolaylaştırıp daha ilginç hale getirerek çalışanların daha az terlemelerini sağlamayalım ki? Toyota tarzı başarılı sonuçlara bezdirerek çalışarak ulaşmak değildir. İnsanların yaratıcılığında sınır olmadığına inanan bir sistemdir. İnsanlar Toyota’ya çalışmaya değil, düşünmeye giderler.
• ‘Bir firmada stok ne kadar fazlaysa, ihtiyacı duyduklarıda o kadar azdır’
• ‘Üretimde veriler tabii önemlidir, ama gerçekler daha önemlidir.’
• ‘Çalışmayla gezinmenin eşdeğer olduğu ve insanların para vererek hayvanların gezindiğini izlediği tek yer hayvanat bahçesidir.’
• ‘Beni üretim müdürü yaptıklarında ilk işim standart işi başlatmak olmuştur.’
• ‘Problem olmaması en büyük problemdir’
• ‘Gözlerinizle bakmayın, ayaklarınızla bakın. Kafanızla düşünmeyin, ellerinizle düşünün’
• ‘Rakamları anlmayan insanlar yararsızdır. Rakamların görülmediği atölyede kötüdür. Ama sadece rakamlara bakan insanlar en kötüsüdür’
• ‘Toyota’da hedef yoktur. Japonya dışındaki Toyota çalışanları bunu anlamaya başladılar ama buna alışması çok zordur. Onlar hala hedefe ulaştıklarında ödül hak ettiklerine inanıyorlar’

William Edwards Deming Profesör, Yazar, Danışman
İstatiksiksel Proses Kontrol (SPC), Planla-Uygula-Kontrol Et-Önlem Al (PDCA) çevrimini ve kalite felsefesini Japonlara öğreten kişidir. İyi kalitenin üretkenliği artırıp maliyetleri düşüreceğini, aynı zamanda müşterinin memnuniyetini de artırarak firmanın pazar payının yükseleceğini söylemiştir. Tüm sistemlerini Amerika’da geliştirmesine rağmen ağırlıklı Japonya’da uygulama imkanı bulmuştur. Şu sözü ünlüdür;
‘Değişim gerekli değildir, nasıl ki hayatta kalmakta zorunlu değilse.’

• ‘Kötü sistem iyi insanı her zaman yener’

Shigeo Shingo
Toyota Üretim Sistemi’nin gelişmesinde büyük katkıları olan kişidir ve Sıfır Kalite Kontrol, Poka-Yoke (Hata önleyici sistemler) SMED (Tekli Dakikalarda Kalıp Değişimi) metotlarının yaratıcısıdır. Utah Eyalet Üniversitesi, çalışmalarını takdir etmiş ve onun adına yalın kuruluşlara Shingo Ödülü vermektedir.
‘En tehlikeli israf, göremediğimizdir’

• ‘Muz aldığınızda kabuğunu değil meyvesini almak istemişsinizdir ama kabuğununda parasını ödersiniz. Müşterilerinizde size israflarınızın parasını ödememelidir.’
• ‘İyileştirme genelde daha önce yapmadığımız bir şeyi yapmak demektir’
• ‘En iyi yaklaşım problem olmadığı düşünülen yerdeki problemleri bulmak ve çözmektir’
• ‘İyileştirme yapmaya zamanınız mı yok? Genellikle çok meşgul olan ve iyileştirmek için zamanı olmayan yöneticilerle karşılaşıyorum. Onlara diyorum ki, bakın öldüğünüzde ya da firmanız battığında meşgul olmaktan kurtulacaksınız’

Kaoru Ishikawa
Kaizen çemberlerinde en çok kullanılan 7 Problem çözme metodunu ortaya koymuştur. Balık kılçığı olarakta bilinen Ishikawa diyagramını bulmuştur. Kalite ile ilgili sözleri;

• ‘Kalite kontrol eğitimle başlar, eğitimle biter’
• ‘Bir şirketin yönetiminde ilk önemli konu orada çalışan insanların mutluluğudur. Eğer insanlar mutlu değillerse ve mutlu edilemiyorlarsa, şirket varlığını devam ettirmeyi hak edemez’

Kaynaklar:
* The Top 10 Titans of TPS Jon Miller, Gemba research, http://www.themanufacturer.com/uk/content/8890/The_Top_10_Titans_of_TPS
* Henry Ford, http://tr.wikipedia.org/wiki/Henry_Ford
* http://en.wikipedia.org/wiki/Fordism
* Frank G. Woollard: Forgotten Pioneer of Flow Production, Bob Emiliani, http://www.superfactory.com/articles/featured/2009/0902-emiliani-wollard-flow-production.html
* The Roots of Lean, Training Within Industry: The Origin of Japanese Management and Kaizen Jim Huntzinger, TWI Summit 2007
* www.leanblog.org
* http://www.thechangebusiness.co.uk/TCB/quotes.html
* http://www.gembapantarei.com
* http://www.envisionsoftware.com/Management/Kaoru_Ishikawa.html
* http://www.famous-quotes.net/Author.aspx?Kaoru_Ishikawa
* http://www.nytimes.com/2008/02/10/business/worldbusiness/10iht-10facts.9900222.html
* http://en.wikipedia.org/wiki/W._Edwards_Deming
* http://matthrivnak.com/lean-quotes/
Gökhan Çelikliay
Coşkunöz Holding
Yalın Yayılım Yöneticisi