“Designing for the Future/Geleceğin Tasarımı” için Michigan-Amerika’da Yalın Enstitüden 7 kişi ile geçirdiğimiz 5 tam günün hikâyesi ve yaratmasını umduğumuz önemli sonuçlar

Ramazan Bayramının 2.günü Cumartesi günü başladığımız yolculuk oldukça zahmetli geçti. Özellikle Chicago O’Hare Hava Alanı tam bir yarış gerektiriyor. İnsanın atletik kabiliyetlerinin ilk önemli deneyini bu alan içinde geçirdik. Chicago’dan Traverse City’e tekrardan uçak ile yolculuk yaptık. Yolculuk kısa ancak Gümrük ve polisten geçip valizleri alıp Traverse City için yerel uçak şirketinin terminaline gitmek için bir hayli çaba göstermek gerekti.

Gece geç vakit Traverse City Resort ve Spa oteline vardık. Ancak gece yarısı uyandık 04.00’den sabaha kadar uyanık kaldık. Daha ilk gün benim kondisyonum ciddi bir şekilde etkilendi.

Pazar günü akşamı LPPD Yalın Ürün ve Proses Geliştirme Programının baş sorumlusu  James Morgan ve Eşi  evlerinde yurt dışından gelenleri Zirvenin önemli konuşmacıları ile buluşturduğu bir akşamüzeri toplantısı tertiplemişti. Otelden Jim Morgan’ın evine Michigan Gölü kıyısından evine kadar nefis bir yaz havasında fevkalade güzel bir yeşil ve mavinin karıştığı ortamında yolculuk yaptık. Benim Traverse City içinde yaptığım ilk ve en kapsamlı yolculuk bu oldu.

Jim Morgan ve eşi Mary’i biz Türkiye’de misafir etmiş Morgan ailesi ile iyi bir dostluk kurmuştuk. Jim Morgan çok önemli bir profesyonel, bütün hayatı otomotiv dünyasında geçmiştir. Çalışma hayatına otomotiv Sanayisi için Prototip üretmekle başlamış, üst düzeyde sanatkarlığı elde ettikten sonra Ann Arbour Teknik Üniversitesinde Prof. Jeff Liker’ın öğrencisi olarak Doktorasını “Toyota Ürün ve Proses Geliştirme” üzerinde yapmış ve bu doktora çalışması önemli bir kitaba konu oldu. Türkiye Yalın Enstitüsü olarak bu kitabın iki baskısını yapmıştık. Kitabı hemen hepimiz okuduğu için James Morgan’ı ve Toyota ürün geliştirmesi konusundaki deneyimini oldukça iyi biliyorduk. Jim Morgan yalnız doktora yapmakla kalmamış doktora öncesi otomotiv yan sanayisinde çeşitli görevlerde bulmak suretiyle hem pratiği hem de akademisyenliği birleştiren nadir profesyonelden birisidir. Özellikle Toyota Tarzı konusunu meslek yaşamını bir marka haline getirmiş Jeff liker ile birlikteliğine devam etmiş ve Toyota’nın son zamanlarda bizim de bir kısım bilgi sahibi olduğumuz Toyota New Global Architecture olarak isimlendirilen yeni ve radikal yaklaşımı yeni kitabın konusu olmuş, biz bu kitabı merakla bekliyoruz ve yine bu kitabı Türkçeleştirmeyi üstlenmeyi hemen gerçekleştirmek istiyoruz. Kitabın önümüzdeki sonbahar aylarında yayınlanacağını merakla bekliyoruz. Kitabın adı Designing the Future ismini taşıyor. Kitabın kapağı ekte sunulmaktadır. Kitabın arka yüzünde kitaptaki bölümlerle ilgili bilgiler bulunmaktadır.

Jim Morgan 2006 yılı ile 2014 arasında Ford Şirketinin yeniden doğuşunu hazırlayan ve gerçekleştiren Allan Mullay’in “Otomobil Gövde Mühendislik direktörü” olarak ikinci seviyedeki en kritik görevleri üstlenen yönetici oldu. Bu deneyimini şimdilerde LEİ bünyesindeki LPPD/Yalın Yeni Ürün ve Proses Geliştirme Biriminin yöneticisi olarak bir süredir etkili projeler yapmaktadır. Bunları öğrenmek için bu önemli toplantıya 7 kişi birden katılmayı tercih ettik. Yeni Ürün ve Proses Geliştirme konusunda önemli atılımlar yapmayı arzu ediyoruz. Bu yüzden 7 kişi birden oralara gittik. Ülkemiz için Yeni Ürün Geliştrme  konusu çok önem taşımakta olduğuna hepimiz hem fikiriz. Bu konuda öncü rolümüzü devam ettirmek suretiyle üretim proseslerindeki etkili bilgi ve deneyimimizi 2001 yılından bu yana etkili yurt içi ve yurt dışı projelerine katkıda bulunmaktadır. Yalın Dönüşüm Platformu konusunda Türkiye Yalın Enstitüsü önemli projeler yapmaktadır.

Jim Morganların evi yeşilliklerin içinde ve gölün hemen yakınında kimi arkadaşımız gölün yakınına gitti ve fotoğraf çektiler.

Toplantıya İtalya’dan, Hollanda’dan, Brezilya’dan ve Taiwan’dan birer ikişer kişi ve Türkiye’den 7 kişi birden katıldık. Jeff Liker ile tanıştık ve anlamlı bir konuşma yaptık.    Zirve sırasında Jeff Liker’e ve yazım arkadaşı Karyn Ross’a Toyota Tarzı Serviste Mükemmellik Kitabının Türkçelerini hediye ettik. Jeff Liker’in başta Toyota Tarzı olmak üzere 5 kitabı Türkçeleştirmiştik. BU Jeff Liker’i çok etkiledi. Önümüzdeki yıl başında kendisini Türkiye’de görürsek şaşırmayalım.

Jim Morgan ve Mary Morgan ile ayrı ayrı görüştükten sonra LGN Başkanı John Shook, Matt Savas, Brezilya’dan Prof. Ferro, İtalya’dan Yardımcı Prof. Monica Rossi ve Jim Morgan’ın birlikte çalıştığı arkadaşları ile ayrı ayrı görüştük. Tanışıklığımızı geliştirdik. Bu toplantıların en büyük faydası profesyonel network oluşturmak ve meraklarımızı giderdik.

19 Haziran Pazartesi günü üç ayrı work shop vardı. Biz her bir çalıştaya katılarak bilgilerimizi tamamlamaya çalıştık. Bu üç çalıştay ile ilgili bilgiyi şu şekilde özetleyebileceğiz.

Benim katıldığım Çalıştay Yalın Proses Yaratımı/Lean Process Creation konusu başlığını taşımaktaydı. “Müşterilerin tercih edecekleri ürünleri geliştirebilmek için Başarılı Süreçler yaratmak gereklidir ”alt başlığını taşımaktadır.

Diğeri, “Designing the Future”: Yalın Ürün ve Proses Geliştirme derin öğrenme deneyimi gerektirmektedir.”

Üçüncü çalıştay ise: “Lean Driven İnnovation/Yalın İnovasyon” başlığını taşımaktadır. Bu üç çalıştaya katılan arkadaşlarımız Zirve sonrası birlikte oldukları iki gün içinde uzun süreli kapsamlı konuşmalar yaptılar.

Biz bu toplantıya gelinceye kadar onlarca belgeyi inceledik, kafa yorduk. Temel olarak kabul ettiğimiz dört kilit kitabı hemen hepimiz okuduk. Bundan sonra bütün bu bilgileri birleştirip Türkiye için Yalın Ürün ve Proses Geliştirme konusunda Yalın Enstitü yaklaşımımızı geliştirip eğitim, danışmanlık, mentorlük hizmeti olarak sunmamız gerekiyor.

19-20 Haziran tarihlerinde iki gün süreli Designing the Future Zirvesi sabah 07.00’da kayıt ve kahvaltı ile başladı ilk oturum 0800 de başladı. Her iki güne ait sunumlar bir süre sonra katılımcılara şifreli olarak sunulacak.

Açılışı Jim Morgan yaptı. İki gün içinde gerçekleşecek program hakkında kapsamlı bilgi verdi ve kendi Yeni Ürün ve Proses Geliştirme konusunda son birkaç yılda yapılan çalışmalar ve bu çalışmalara katılan tanınmış firmaları tanıttı. Bunlardan ikisini,  bizden 5 arkadaşımızın dahil olduğu ekip sonradan dolaştı. Herman Miller Mobilya firması,  Amerika’nın en tanınmış mobilya firmasının Yeni ürün ve Proses geliştirme konusundaki faaliyetlerini ve üretim hatlarını yarım gün müddetle dolaştılar, kapsamlı bilgi aldılar. Aynı ekip Michigan Medicine Hastanesini aynı şekilde yarım gün ziyaret ettiler ve kapsamlı bilgi aldılar. Michigan Medicine Hastanesinin yetkilisi zirvenin ikinci günü kapsamlı sunumunu yaptı. Arkadaşlarımızın ifadesiyle “bizim Bursa Uludağ hastanesinde yaptığımız çalışmalar çok daha kapsamlı idi” dediler.

İlk günün sabahında üç önemli kişi konuşma yaptılar. Birincisi Jim Morgan idi. Genel olarak program hakkında bilgi verdi. İkinci önemli konuşmacı Dave Pericak Ford Lincoln Mühendislik Direktörü ve Ford’un 50 yıllık en meşhur markası 2015 Mustang’ın Başmühendisi idi. Ford içindeki iki görevi ile ilgili kapsamlı bilgi verdi. Bu sunum sırasındaki Ford’un Baş Mühendis kavramı ile Toyota Chief Engineer kavramı arasındaki benzerlik dikkatimizi çekti.

Sabah seansındaki paralel oturumlarda Oobeya Yönetim Sistemi, Görsel Görünür Bilginin önemi, Triz, Her yıl 1500 Yeni Ürünü zamanında ve hedefler içinde gerçekleştirmek başlığı ile Goodyear’daki Yalın Ürün geliştirme konuları ele alındı.

Öğleden sonrasının ilk ve en ilginç konuşmacısı Prof. Jeff Liker idi.  Prof.Liker Toyota Tarzı isimli ilk kitabı yazmış ve büyük isim yapmıştı, takiben Toyota Tarzı başlığı ile Toyota’nın farklı bir yönünü anlatan kitapların iki yazarından birisi olmuş ve tanınırlığı daha da artmıştır. Birçok tanınmış öğrenci yetiştirmiş, Ann Arbour Mühendislik Fakültesinin en tanınmış öğretim üyesidir. Jeff Liker güler yüzlü, sevimli, konuşması çok kolay bir kişilik sergiledi. Gelecek ocak ayında Türkiye’ye gelmesi çok muhtemeldir.

Öğleden sonrasının ikinci ve en ilginç konuşmacısı Richard Sheridan idi. Yalın Enstitü Richard Sheridan’ın yazdığı Joy İnc kitabını Keyif AŞ olarak tercüme etmişti. Kendisine bundan bahsettik. Çok mutlu oldu. Beni ve Ülkü Kulaç’ı özel olarak akşam yemeğine davet etti. Çok şık bir lokantada güzel bir akşam yemeği ile birlikte çok anlamlı konuşmalar yaptık. Kendisinin Türkiye’ye gelmesi çok mümkün. Bu konuşma için tuttuğumuz notları ayrıca yazacağız. Menlo Inc. şirketini takip eden günlerde ayrıca ziyaret ettik. Bu ziyareti aşağıda ayrıca değerlendireceğiz.

İlk günün son konuşmasını Rivian Otomotiv Girişimci firmasının sahibi R.J. Scaringe yaptı. 2009 yılından bu yana bu girişimci otomotiv konusunda önemli bir yatırım peşinde. Konuşma konusu Rivian’ın Yeni Araç Konsepti idi. Jim Womack ve John Shook bu girişimci ile sıkı ilişki içindeler. Chicago’da eski bir Mitsubishi fabrikasını satın almış, burada önemli tasarımlar ve deneyler yapıyor. Gelecek sene yeni araç konseptini pazara sunmayı planlıyor. Aracın gövdesinin alüminyum olacağını biliyoruz. Bunun dışında yeni araç konsepti konusunda o kadar konudan bahsetti ki takibi bile zordu. Ancak Cevdet Özdoğan konuşmanın bütününü kaydetti. Kendisinden istedim. Gönderirse bazı ilaveler daha yapabilirim. Çünkü anladığım kadarı ile otomotiv büyük değişimlere aç bir şekilde bekliyor.

İkinci gün Cater Pillar grubuna dahil San Diego’da Solar Turbine şirketi CEO’su ilk konuşmayı yaptı. Su ile çalışan Türbinleri yapıyorlarmış. Bütünü ile Yalın Yönetim Sistemini uyguladıklarını, bütün yalın teknik ve araçlardan yararlandıklarını, büyük kazanımlar elde ettiklerini anlattı.

İkinci konuşmacı Yalın Düşünce markasının ve Yalın Enstitülerin isim babası Jim Womack konuştu. Konuşması Yeni Ürün ve Proses Geliştirme ve Otonom Araçlar ile ilgili idi. Geçen hafta Kaliforniya’da Goggle Firmasının yol denemesine aldığı şöförsüz araçla yolculuk yaptığını, yaşadıklarını anlattı. Her zamanki gibi kendini çok güzel ifade eden bir kişi. 70 yaşına bastığını söyledi. Benden 7 yaş küçük olduğunu bu şekilde teyit etmiş oldum.

Sabah ana konuşmacılardan sonra tekrardan paralel oturumlar yapıldı. Bir evvelkine ilaveten bu gün Setbased Mühendislik konusu ele alındı. Yalın ürün Geliştirme Sistemi tekrardan ele alındı ve Bira Oyunu oynatıldı.

ilginç oturumlardan birisi Ann Arbour’da kurulu bulunan Zingermans’ Yiyecek Zinciri ile ilgili oturum idi. Oturumu Ortaklardan Tom Root bilgisayar kökenli bir kişi ancak Paket servisi İşihin sorumlusu. Çok güler yüzlü birisi, konuşma konusu olarak, “insanlara Hizmet eden Ürün olarak Prosesler” konusunu ele almış. Paket servisi işinin yüzde sekseni kasım ayı ile aralık ayı içinde bir ayda gerçekleşiyor.  100 kişilik kadro bu bir ay içinde 400 kişiye çıkıyor. Zingermans’ Toyota Tarzı Serviste Mükemmellik Kitabında yer alıyor. Bunu bildiğimiz için kitabın yazarından rica ettik ve Zingermans’ şirketinin ana Ortaklarından Ari Weinzweig’in yazdığı bir iki yıl önce fark edip satın almıştık. Gitmeden kitabın önemli kısımlarını okuma fırsatını bulduğum için ne konuşacağımızı biliyordum. 21 Haziran akşam üstü iki günlük program bittikten sonra Ann Arbour’a doğru yola çıktık.

İkinci günün öğle yemeğini John Shook ile Yalın Enstitüden giden 7 kişi birlikte yedik John Shook ile bütün arkadaşları tanıştırdık. Güzel bir tanışma fırsatı oldu.

İkiinci günün öğle yemeği sonrası ilk oturumu Michigan Medicine Hastanesi yöneticisi ile Jim Morgan Kliniklerin yeniden tasarımı konusunu karşılıklı konuştular, yaptıkları çalışmaları anlattılar. Bizim Bursa Uludağ Üniversitesinde yaptığımız çalışmanın daha kapsamlı olduğunu iddia edebilirim. Karşılaştıkları güçlükleri, nasıl ilerlediklerini. Neleri elde etmeyi umdukları anlatıldı.

İkinici günün son konuşmasını MİT Üniversitesinin Fakir ülkelere özgün yaratıcı çözümleri nasıl geliştirdiklerini MİT yetkilisi anlattı. İlginç bir konu idi. Biz bu konuyu geçen sene MİT LaB Ziyaretimiz sırasında gördüğümüz için bana çok ilginç gelmedi.

Toplantı Jim Morgan’ın kapanış konuşması ile tamamlandı. Katılan 168 kişiye teşekkür edildi. Gelecek sene 28-29 Haziran günleri 2 gün olarak aynı zirvenin aynı yerde yapılacağı bildirildi. Herkes birbirine veda edip ayrıldı. Bizim 5 kişilik kendi yoluna gideren ben ve Hakan Akgün ayrı bir güzergah takip ettik.

21 Akşamı Ann Abour’a gittik ve Weber oteline kaldık. Sabah erkenden 0830 civarında Zingermans Delicasse dükkanına kahvaltı için gittik.

Dükkan çok renkli idi. Bir çok resim çektik. Kahraman Maraş ve Urfa’dan acı biber aldıklarını öğrendik. Memnun olduk. Türk mutfağını yakından tanıyorlar.  Öğleyin saat civarına Ari Weinzweig ie Zingermans Roadside Lokantasında buluştuk. Bahçedeki bir müşteri masasında oturmuş,  kompütörü ile birşeyler yazıyordu. Ofisin yok mu dedim. Ofisim yok. Bu masalardan birisini boş bulduğum zaman oturup çalışıyorum” dedi. Bir sürü evrakı beraberindeki karton dosya içinde muhafaza ettiğini gördüm. Kendime benzettim. Ari ile çok güzel bir söyleşi yaptık. Birkaç kitap yazmış ilk kitabını aldım. Diğerlerini de alacağım. Başarı bir İş Kurmak için geçkin bir Aarşistin Görüşleri kitabını satın aldım. Ari’nin bu lokantası çok tanınmış, Ann Arbour’da olup ta tanımayan yok. Ayrıca çok kaliteli ekmek fırını ve ekmek satışını yapıyor. Sandviç ve lokantanın ekmeklerini bu fırından alıyor, dışarıya da satış yapıyor. Bir dondurma fabrikası kurmuş, ayrıca bir Kore lokantası açmışlar. Sebze ve yeşillikleri kendilerine ait 2 çiftlikten alıyorlar eti anlaştıkları bir hayvan çiftliğinden tavukları ise amish tarikatından aldığını söyledi. Kendisinin insan yönetimi, gelir paylaşımı, herkese açık mali sistemi, çalışanları ve tedarikçileri nasıl mutlu ve memnun ettiklerini anlattı. Zaten bir kısmını okumuşum. Gelir paylaşım sistemine ait iki sayfayı çıkarıp bize verdi. İnsanı şaşırtan sempatik bir kişilik. Rusya Tarihi okumuş, anarşistleri çok seviyor ve onların birçok prensibini benimsemiş sık sık söz ediyor. Üniversiteyi bitirdikten sonra bir lokantada bulaşık yıkayarak başlamış zamanla farklı birimlerde görev almış. En sonunda aynı lokantanın genel müdürü ile ortak olarak Zingermans’ı kurmuş. Tam bir başarı öyküsü.

Mutlu ve etrafındaki herkes ile senli benli. Çalışanların her birisi ile Arkadaş dostlar. Zingermans’dan çıkartılacak çok ders var. Öğle yemeğini yedik. Ariye hediyesini verdik. Mutlu ve dostça ayrıldık.

Zingermans’tan sonra Menlo İnnovations şirketine gittik. Menlo İnnovations Şirketinin Mal Sahibi ve Genel Müdürü ile evvelki gün akşam yemeği yemiştik ve Joy İnc kitabını aylar önce okumuştum. Hakan Akgün için ise herşey yeni idi. Ana caddedeki FedEx binasının altındaki bodruma yerleşmişler. Ofis ortamının tamamı yerleşik kurallara aykırı. Köpek ofis ortamında dolaşırken yeni doğum yapmış bir anne süt emzirdiği çocuğunu boynuna bağlamış ofiste çalışıyor. Menlo İnnovations Amerika’da tam bir ün sahibi. İnsanlar adam başı 800 Usd ödüyor gelip gezmek ve bilgi almak için. Geçen sene biz Cevdet ile birlikte ziyaret etmek istedik bizden 5000 Usd istemişlerdi. Bu sefer hem kitabımızın hem de genel müdürün davetlisi olarak bedava bilgi aldık. Menlo İnnovations’a youtube’da erişmek mümkün. Yaptıkları uygulamalar sıra dışı. Aykırı. Ancak çok başarılı ve insanlar Keyif alarak çalışıyorlar. Çalışma ortamında tam bir keyif mevcut.

Keyif AŞ kitabı hemen alın ve hemen bir çırpıda okuyun. Çünkü gerçek bir keyifli çalışma ortamı. Hiç atmasyon yok.

Menlo’da fotoğraf çekip çektirdikten sonra Keyif Aş kitabını kitaplıklarının en uygun yerine koydum. Hediyelerini verdik ve veda edip ayrıldık. Birçok insan kaynakları uygulamalarını büyük bir keyif ile izledik. Bilgi aldık. Verimlilik ile birlikte keyif almanın nasıl mümkün olabileceğini yerinde gördük.

Menlo’dan yola çıktık Detroit yolunda Lexus bayisine uğradık. Alıcı gibi dolaştık bilgi aldık. Lexus markasının bu senede J.D.Powel araştırmasında birinci sırada olduğunu gördük.

Detroit’te Dearn Born Inn’de kaldık. Burasını 1930 yılında Henry Ford yaptırmış. Çok güzel tarihi bir yapı. Yorgun yattık ve ertesi gün kalktık. Henry Ford Müzesine gittik. Henry Ford’u bir daha saygı ile andık. Müzesini gezmekten zaten ağrıyan her tarafım daha da ağrıdı. Amerikan Köyünü Hakan’a tek başına dolaştırdım. Zira benim adım atacak halim kalmamıştı.

Detrit’ten Chicago O’Hare hava alanına sorunsuz gittik. Ancak O’Hare de başıma gelenler pişmiş tavuğun başına gelmemiştir.

Yalçın İpbüken

Başkan

Yalın Enstitü