En yalın anlatımıyla yalın felsefe nedir ve iş dünyasında nasıl kullanılır?
Yalın felsefe rekabetçi olabilmenin anahtarıdır. Çünkü tüm çalışanları ve yöneticileri iyileştirmeler yapmaya yönlendirir, bunun mümkün olabileceği ortamı yaratır. İşçiler dahil tüm çalışanların yaratıcı fikirlerini müşteriler için fayda sağlamaya yönlendirir.
Ekip çalışması yalın sistemde çok önemlidir. Yalın yönetim anlayışının farkı ile ekipler halinde organize olan çalışanların sorumluluk üstlenmesini sağlayabilmesidir. Yöneticiler günlük iş takibi yükünden kurtularak şirketin geleceğine ve işi geliştirmeye odaklanabilirler.
Yalın felsefe bize hem makro ve mikro düzeyde problemleri görebilmeyi öğretir, hem de bu problemlerin çözümünü sağlayacak yolları gösterir. İş dünyasındaki önemli bir zaaf problemleri görememek. Mesela fabrikanın içine, bahçesine yığılmış mamul veya yarı mamul stoklarını bir problem olarak algılamayı veya müşteri siparişlerinin neden çok dengesiz olduğunu sorgulamayı sağlar. Nedenleri sormaya başladığınızda aslında çözüme yaklaşıyorsunuz demektir.
Yalın sistem maliyetleri düşürür, fakat bu sonuçtur. Asıl hedef müşterinin istediği işi, tam istenen şekilde, en kısa sürede ve en az kaynak kullanımıyla yapabilmektir. Bunun için de israfları önlemeye ve sürekli iyileştirme yapmaya odaklanır.
Ev tekstili sektöründe yalın felsefenin ilkeleri nasıl uygulanır? Sektöre özgü ne katkı sağlar?
Herşeyden önce teslim sürelerini kısaltmayı ve daha küçük sipariş miktarlarında verimli çalışmayı, maliyeti yükseltmeden daha kaliteli ürünler elde etmeyi sağlar. Sektörde önemli bir maliyet kalemi olan enerjinin daha verimli kullanılması da yalın yöntemlerle mümkün hale gelir. Stoklar ve alan ihtiyacı azalır. Bir firmamızda yalın uygulamalar sonrasında 40.000 m2 kadar alan tasarruf edildi.
Ev tekstili firmalarımızın tüm dünyaya gönderdikleri ürünler çok zengin çeşitlilikte ve hayran olunacak sofistike ürünler sunuyorlar. Bu ürün geliştirme sürecini kritik hale getiriyor. Bizim gözlemlediğimiz müşteri veya koleksiyon numunelerinin hazırlanması süreci çok problemli yürüyor ve bu süreç seri üretimdeki verimi de olumsuz etkiliyor. Bu süreçte hız çok önemliyken sürekli deneme yanılma ve tekrar yapma temelinde yürütülüyor.
Yalın sistemdeki müşteri için değer tespiti, bilgi akışını düzenleyen araçlar, tasarım sürecinde ön yükleme yaklaşımı, satışın ve üretimin de dahil olduğu ürün geliştirme ekipleri gibi uygulamalar ile numune sürecinde çok radikal başarılar elde edilebiliyor. Örneğin personel %16 azalırken, teslim süresi yarıya iniyor ve aynı zamanda müşteriden ilk seferde onay alma %17 iyileşiyor.
 
Ev tekstili sektöründe yalın uygulamalara ne gibi örnekler verebiliriz?
Ev tekstili sektöründe en önemli sorun ilk seferde doğru yapılamayan üretimdir. Sektörde bizim bildiğimiz örneklerde ilk seferde doğru çıkan ürün oranı %20-30 civarında. Aslında belli bir ürün diğer sektörlere kıyasla daha az sayıda ve çeşitte işlemden geçerek elde ediliyor. Ancak bu işlemlerin her birinde çok sayıda birbirini etkileyen parametre var. Bu parametreler kontrol altında tutulamadığında üretim hatalı oluyor. Toyota’nın kullandığı önemli bir prensip var: Bir hatayı bilinçli olarak yaratmak. Çünkü bunu yapabildiğinizde  prosesinizdeki tüm parametrelere hakimsiniz demektir. Bu hem tekstil teknolojisi bilgisi, hem de problemlere sistematik yaklaşmayı gerektiriyor. Oysa sektörde gözlemlediğimiz hatalar karşısında bu işin doğası budur demek ve tekrar tekrar işleme, kontrol, ayıklama ile müşteriye giden ürünü kurtarmaya çalışmak. Bu da önemli bir maliyet unsuru.
Yalın felsefe her şeyden önce bu yaklaşımı kırıyor ve hatasız, ilk seferde doğru üretmeyi hedefliyor. Sürekli karşılaşılan hataları, problem çözme teknikleri ile ele alarak yok ediyor veya çok azaltıyor. Örneğin bir kumaş boya tesisinde ilk seferde doğru boyama oranı %84’den %90’a yükseldi.
Ev tekstili makine yoğun bir sektör. Dolayısı ile makine verimliliği çok önemli. Ham maddenin kalitesinden, personel eğitimine, ortam koşullarından, makine aksamına verimi etkileyen pek çok faktör var. Burada tüm kayıp zamanları kayıt altına almak öncelikle yapılması gereken şey. Sonra en sık rastlanan, en büyük problemlerden başlayarak neden sorusunu defalarca soruyor ve nasıl engelleriz diye hep birlikte düşünerek çözümlere ulaşıyoruz. Örneğin bir dokuma tesisinde makine duruşları %30 oranında azaltıldı.
Ev tekstili aynı zamanda ürün çeşitliliğinin yüksek olduğu bir üretim tipi. Ancak teslimat performansı diğer sektörlere kıyasla düşük ve uzun teslim süreleri ile çalışıyorlar. Giderek zorlaşan rekabet şartlarında, müşteriler daha düşük miktarlı siparişler veriyorken bu önemli bir problem. En belirgin sebebi de büyük üretim partileri ile çalışma anlayışı ve proseslerin kendi önceliklerine göre çalışması. Yani örneğin dokuma prosesi iplik cinsine göre siparişleri gruplayıp çalışırken, boya tesisi renge göre, baskı tesisi desene göre, terbiye tesisi de kullanılacak kimyasala göre sıralama yaparak siparişleri üretime alıyor. Bu da siparişin tamamlanma süresini uzatıyor, planlanamaz hale getiriyor, bir de kalite problemi veya makine duruşu yaşanırsa siparişi zamanında tamamlamak mümkün olmuyor.
Yalın görsel yönetim araçları kullanılarak her prosesin bir sonraki adımı tetikleyeceği basit mekanizmalar kuruluyor ve hiçbir planlama algoritmasının başaramayacağı prosesler arası senkronizasyon sağlanıyor. Bu da zamanında teslimatı ve sipariş takibini kolaylaştırıyor.
Yalın üretim teknikleri ile her prosesin daha küçük adetlerle çalışabilmesi de mümkün hale geliyor. Burada en kritik konu bir üründen diğerine geçerken yaşanan kayıpları azaltmak. Örneğin bir kumaş baskı tesisinde kalıp değiştirme süresi 50 dakikadan 28 dakikaya indirildi. Bu aynı zaman harcaması ile 1 yerine 2 çeşit ürünü üretebilmek anlamına geliyor.
Çalıştığımız her tesiste kumaş dokları açığa çıkarıldı, işletme içindeki stok alanları küçültüldü ve ürünün teslimata doğru hızla akışı sağlandı.
Yalın Enstitü Derneği olarak sizin ev tekstili sektöründeki çalışmalarınız neler oldu / olacak?
Hem ev tekstili hem de diğer tekstil ürünlerini üreten tesislerde yukarıda örnekleri verilen çalışmaları yaptık ve sonuçlar aldık. Ancak bu sektörün kurumsal yapısında da önemli eksikler var. Genellikle aile şirketleri şeklinde. Yalın kültürün kalıcılığını sağlamak zor oluyor. Bizim diğer sektörlerde aile şirketi yönetimi ve kurumsallaşma, insan kaynakları yönetimi, stratejik yönetim alanlarında da başarılı çalışmalarımız var. Ev tekstili sektöründe de yalın kurum kültürü oluşturma konusunda daha fazla katkı sağlamayı arzuluyoruz.