Yazar: Hakan Akgül; Danışman ve Yalın Enstitü YK Üyesi

Çeşitli örneklerini gördüğümüz şekilde, Holding yapıları ve bazı büyük şirketler iç denetim birimleri üzerinden şirket bölümlerini denetliyorlar.

İç denetimlerin amacı şirketleri mali açıdan (yolsuzluk, usulsüzlük, hile), çeşitli standart, düzenleme, kural, prosedürlere uyum ve risk yönetimi açısından kontrol etmek ve tespit edilen eksiklikler için tedbir almak oluyor.

Bu denetimler her işveren ve temsilcisinin doğal hakkı ve ayrıca ihtiyacıdır.

Makalenin içeriği bu denetimlerin katkısı, sonrasında bıraktığı iz, operasyona etkileri ve insan odağı üzerine olacak. Denetim kelimesinin “tedirgin edici” bir algısı var.

Bazı iç denetimler sonrasında şirket/bölüm/birimde şunları gözlemliyor ya da duyuyor olabilirsiniz:

• “Bundan sonra çok daha tedbirli olalım!”
• “Bundan sonra inisiyatif kullanmaya gerek yok, artık isteğimiz de kalmadı zaten!”
• “Çok gerildik!”
• Dozunda bile olsa risk alma isteksizliği ve her detayı bir üst kademeye onaya götürüp sorumluluk almamak üzerine bir alışkanlık oluşması

Tabi bunlardan bir kısmı algıyla ilgili, abartılmış ve duygusal tepkiler olabiliyor ancak sonuç olarak;

• karar hızı düşüyor hatta karar verilemiyor, her çalışan bir üstünü bekliyor
• ek onaylar sebebiyle işlerin tamamlanma süresi uzuyor
• kendi seviyesinde inisiyatif kullanmaktan vazgeçen çalışanların motivasyonu düşüyor

Muhakkak tüm uygulamalar böyle değildir ancak iç denetim tarzını gözden geçirmekte fayda var.

“Eksik arayan değil tamamlayan ve iş birliği yaparak iyileştiren, geliştiren” tarz çok daha faydalı olur, değer katar ve sinerji oluşturur.

Öbür türlü, “gerginlik”, zaman kaybı ve yukarıdaki etkiler karşımıza çıkıyor.

İç denetçinin başarısı (başarı göstergesi), tespit ettiği “eksik, hata, noksan” sayısından çok bunların iyileştirilmesi için “nasıl, ne kadar ve ne süre ile” katkıda bulunduğu (bilgi, knowhow ve tecrübe aktarımı, yönlendirme, öğrenmeye vesile olmak ve birlikte öğrenmek, varsa grubun diğer şirketlerine örnek vak’alar çıkarmak vb) olabilir; sonuç odağı kadar süreç odaklı olmak…

İç denetçilerin, mevcut yetkinliklerinin üstüne, “metot, yönetim sistemi ve yeterli seviyede bir operasyonel iyileştirme” bilgisine sahip olmaları çok kıymetli olur:

• Bilimsel metot
• Sürekli iyileştirme bakış açısı,
• Süreç problemlerini tespit etmek (değer akışı haritalama metodu faydalı olabilir)
• Problem çözmek, PUKÖ döngüsü
• Bölümler arası yönetim problemleri (ana süreçler üzerinde)
• Yalın yönetimin insana saygı prensibi
• Standart iş ve çoklu beceri matrisi

Bu arada, iç denetimleri ideal şekilde gerçekleştiren, sistemi, süreçleri ve insanı geliştiren şirketleri ve denetçileri kutlarız

Hakan Akgül

Danışman, YK Üyesi – yönetim sistemi, liderlik, strateji, satış ve inovasyon

hakan.akgul@lean.org.tr

Yazarın Diğer Makaleleri için: https://lean.org.tr/author/hakan-akgul/